De stappen in een verduurzamings project kosten veel geld. Een tegemoedkoming in subsidie is niet genoeg, mooi meegenomen maar niet genoeg. Meer een druppel op de gloeiende plaat. Daarbij krijg je geen subsidie als die niet door een gecertificeerd bedrijf is uitgevoerd. Er moeten minimaal twee verduursamings onderdelen uitgevoerd worden, anders ook geen subsidie. Dus glas vervangen en een hybride warmtepomp als eerste uitvoeren.
Verduurzamen deel 3 – isoleren buitenschil
Stap een uit het stappenplan, het isoleren van de buitenschil.
Begin eerst met het laag hangend fruit: breng tochtstrippen aan en dicht kieren. Dit geldt straks ook bij het isoleren. Kieren of geen goede aansluiting van isolatiemateriaal geeft problemen, werk nauwkeurig. Dat geld ook voor professionals, dus wees kritisch. Een warmtebeeld als bewijs van goed afgeleverd werk, zit meestal niet in de offerte.
Subsidies worden alleen onder voorwaarden uitgekeerd. Minimaal twee isolatie methoden. Dat mag ook glas (min. 8 m2) en een warmtepomp zijn. Geplaatst door een gecertificeerd bedrijf. Daarna pas de subsidie aan te vragen. (pot is 2022 nog genoeg gevuld www.rvo.nl ).
Veel informatie over R en U waarden en soorten isolatie is ook te vinden op de site van Joost de Vree https://www.joostdevree.nl/shtmls/isolatie.shtml
https://www.joostdevree.nl/shtmls/energiezuinige_woning.shtml
De isolerende jas om je huis wil je zo gelijkmatig mogelijk hebben. Als je al (matig) geïsoleerde muren hebt en oud dubbel glas, dan is het slim om eerst de isolatie waarde van je ramen naar minimaal hetzelfde als de muren te brengen. Om nog even te refereren aan de lekke emmer: de grootste gaatjes eerst dichten. Glas wordt met U waarde (warmte doorgang coëfficiënt) aangegeven. De muren in R (warmte geleidingscoëfficiënt) en dat is het omgekeerde van U. om dat om te rekenen naar R : 1/U=R dus een dubbelgals raam heeft een R waarde van 1/2,8=0,35 Een HR++ raam heeft een R waarde van 1/1,1=0,9 en HR+++ 1/0,6=1,66 . Hoe hoger hoe beter. Dat geeft dus aan, dat een raam per m2 het grootste warmte verlies geeft. Gaan voor HR+++ glas is de beste keuze, maar vergeet niet dat het kozijn dat aan moet kunnen vanwege de dikte. Draaiende delen moeten vervangen worden. Nog een stap verder is Quadro-glas. Je kozijn moet wel 48 mm en een zware ruit kunnen behappen. R waarde is zelfs 3,3. (1/0,3=3,3) Dit is vrijwel gelijk aan een matig geïsoleerde muur met 5 cm Glaswol! Triple blijft reëler om te plaatsen in bestaand kozijn.
Een matig geïsoleerde spouwmuur heeft al een R van 1,8 Het bouwbesluit voor renovatie vereist een minimale R van 1,3 (nieuwbouw R=4,6). Hoe mooi zou het zijn als je dus naar een totaal van R=4,6 zou gaan. Je ziet op de meeste isolatie rollen in de bouwmarkt een R=4,5 staan. Dit is dus al genoeg. In een bestaand huis is dat bijna niet te realiseren zonder ook extra binnen isolatie aan te brengen. Een zolder met weinig raamoppervlak kan natuurlijk wel hoger worden geïsoleerd, dat heeft wel zin. Hoe hoger het warmte verschil binnen-buiten, hoe meer effect isolatie heeft op het warmteverlies.
Dit is ook een van de veranderende inzichten. Vroeger werd uitgegaan van een slaapkamer dat die 15 graden nodig had. Nu wil je ook daar kunnen studeren en dan zou de temperatuur naar 20 – 21 graden moeten. Het gebruik van de ruimtes is gewijzigd. Een zolder was opslag, dus moest droog zijn en vorstvrij. Vandaag worden alle ruimtes vol benut.
Nu komt de boerenlogica in beeld: moet ik geld steken in extra spouw isolatie, ook al krijg je daar 30% subsidie op, terwijl het warmteverlies t.o.v. glas niet veel verminderd? In mijn geval € 1.400,- voor een R verhoging van 1.2 door 4 cm extra EPS parels in de spouw te spuiten. Die 1000,- kan beter naar HR+++ glas. Dit is maar een voorbeeld van hoe je moet denken en je niet gek laten maken door subsidies.
Vloerisolatie is weer een ander verhaal.
Ga je vloerverwarming toepassen is extra isolatie aan te raden. Je wilt natuurlijk niet warmteverlies naar onderen hebben. Afhankelijk van de hoogte van je kruipruimte kun je luchtzakken (TonZon) onder de vloer hangen of steenwoldekens onder vloer aanbrengen. PUR spuiten ben ik geen voorstander van, ondanks dat er geen CFK’s meer mag worden uitgestoten. Is de hoogte een probleem, dan is nog te overwegen de kruipruimte uit te zuigen. Een enorme vacuüm truck voor de deur en met een dikke slang wordt zand onder de vloer weg gezogen. Of toch gelijk een mancave bouwen? Bij minder dan 50 cm is bodemisolatie mogelijk. Een laag van 20-23 cm EPS korrels of chips wordt onder de vloer gespoten. Je kunt nog steeds onder de vloer maar moet door de parels tijgeren. Helpt ook tegen optrekkend vocht. Er moet nog steeds voldoende geventileerd worden. Vochtige lucht moet weg kunnen. Iets lastiger als je onder de vloer moet, maar ja ik ben ook al geen 10 jaar onder de vloer geweest. Korrels zijn bij sloop later te recyclen, maar ja, wanneer is dat?
Dakisolatie kan van binnenuit worden aangebracht. Als er al isolatie op de dakplaten zit, moet je niet vergeten een goed klimaat vlies aan de binnenkant (net onder de gipsplaatafwerking) te plaatsen. Anders kan vocht condenseren op je dakplaat. Een praktische laag van 14-16 cm (R=6.0) minerale wol is handig. Vaak is de balklaag 16 cm en kun je dus daarover de gipsplaat afwerking schroeven. Manuren zijn altijd duurder dan een paar cm extra isolatie!
Een dakkapel plaatsen geeft extra ruimte op zolder (waarde verhogend) en is een onderdeel van de dakisolatie. De dakkapel moet wel goed geïsoleerd zijn en de ramen moeten HR+++ glas kunnen hebben. Dat wordt niet altijd standaard aangeboden. Kritisch blijven en eventueel voor HR++ glas kiezen als dat absurd veel scheelt. Een dakkapel wordt niet als onderdeel van isolatie gezien en is dus niet uit een verduurzamings bouwdepot te betalen!
Conclusie: Blijf kritisch en denk ook na over de terugverdientijd. Kun je zelf veel doen (geen subsidie mogelijk!), dan is het wel interessant. Laat je het uitvoeren, dan kan de terugverdientijd enorm oplopen.
Volgende stap is de verwarmingstechniek.
Lego F1 Car build from batmobile set parts
last Year I rebuild my 1989 batmobile Lego set to a F1 car. It took me several weeks, but I’m satisfied over the result.
You can reuse te parts of set 76139 from Lego. This is a great build of the 1989 Bat mobile and now you have the possibility to build an other model. More fun.
I have create a build in Stud.io programm by Bricklink and submitted to theire site as MOC. You can also find the files here.
In studio import the build file and under File- Import – Import Official lego Set. Import As Palette. Set number 76139. Now you have all the bricks needed for the car.
MOC page here.
Deel 2 – Stappenplan van het project
Meten is weten zei ik al in het vorige blog. Weet wat je aan energie verbruikt. Een goed inzicht van je verbruik krijg je door een historie op te bouwen. Heb je nog geen slimme meter, vraag deze dan vervroegd aan. Ik heb een P1 meter van HomeWizard aan de meter hangen, die realtime via WiFi een grafiek van je stroom en gas verbruik op je telefoon weer geeft. Met een abonnement wordt data jaren bewaard en is ook een export in csv te maken. Mijn CV ketel heeft een app, die ook de bedrijfsuren geeft. Het warm tapwater uren is ook te zien. Bij mij is dat ca. 13% van het gasverbruik.
Dus wat wil je weten:
- Gasverbruik
- Electragebruik
- Opbrengst zonnepanelen, terug levering.
- Waterverbruik, aandeel warmwater.
- CV water temperatuur
- Oppervlaktes van begane grond vloer, muren, ramen.
Onderzoek ook de subsidies via RVO.nl . Je moet bijv. minimaal twee isolatiemaatregelen uit laten voeren door een erkend bedrijf. Er zit 9% BTW op manuren i.p.v. 21%.
De grootste uitdaging in verduurzaming van een bestaand huis, is dat alles met elkaar verbonden is. Als je het ene doet, moet ook het andere en als je dit niet doet, heeft dat ook geen zin. Dan heb je nog het rendement van de investering. Heb je geld genoeg en ben je niet milieubewust bezig, dan is het heel erg veel moeite voor een relatief kleine besparing. Het is een wankel evenwicht.
Nu de subsidies in ISDE regeling worden verhoogd, wordt het iets makkelijker om een goeie business case te krijgen. Een beetje bewustwording van de energietransitie en milieu helpt natuurlijk ook. Als je de CO2 uitstoot wilt helpen verminderen, zul je dus moeten verminderen. De eerste stap is isoleren om het energieverbruik op verwarming te verminderen. Vloer, muur en dakisolatie. De volgende stap is het verwarmingssysteem onder de loep te nemen. Warmte pompen halen de warmte uit de lucht of grond. Nadeel is dat er maar ca. 55 graden warmwater wordt gemaakt. Gevolg is dat je dus ook een lage temperatuur CV installatie moet aanleggen. Vloerverwarming, andere radiatoren. Ander kostbaar gevolg is, dat je ook je vloer(-bedekking) moet vervangen. Test een week met 50 graden CV temp. kun je het warm krijgen, dan kan een warmtepomp ook.
Om water te besparen zijn er momenteel systemen om het bad en douche water te recyclen en de warmte terug te winnen. Hydraloop is een soort regenton voor binnen. Een douche die het water hergebruikt is van Upfallshower. Beide Nederlandse uitvindingen.
Om de opbrengst van zonnepanelen volledig zelf te gebruiken (afbouw van salderingsregeling in 2023), moet je de opgewekte stroom opslaan in een thuis accu. ’s Avonds kun je de stroom die over is, wat je anders zou terugleveren, weer zelf gebruiken voor verlichting.
Stappenplan:
- Isoleren vloer, muren, dak en ramen.
- Verwarmen door warmtepomp en eventueel aangevuld met electrische panelen.
- Eigen stroom voorziening met zonnepanelen. Thuis accu.
- Waterbesparing, zowel warm als spoel.
- Electrische auto voor reizen en als thuisaccu.
Volgende blog gaat over stap 1
Een verduurzamings project bedenken voor je eigen huis
Omdat ik mijn huis wil verduurzamen en daardoor ook een lagere / geen energierekening wil krijgen, ben ik een projectplan gaan schrijven om dit voor elkaar te krijgen. Waar begin je en wat is de impact en wat levert dat op?
in deze serie zal ik proberen de stappen die ik neem te delen.
Deel 1
Een verduurzamings project bedenken voor je eigen huis.
In 2030 wil het kabinet 55% minder CO2 uitstoot realiseren. Hiervoor zullen ook de bestaande huizen van het gas af moeten en worden verwarmd met duurzaam opgewekte energie.
Dat betekend een hoop aanpassingen in de bestaande woningen. Nieuwbouw is een stuk eenvoudiger, daar kun je op ontwerpen. Bestaande woningen zijn met een heel andere gedachten gang gebouwd. Ideeën van toen werken nog steeds, maar door het andere gebruik van ruimtes, worden ook andere eisen gesteld. Om te beginnen zul je een “warmere jas” om je huis moeten hangen. Hoe snel een emmer water leeg loopt, hangt af van het aantal gaatjes en hoe groot die zijn. Dit is net zo bij het vasthouden van warmte. De gaten in je huis moet je dus verminderen en op z’n minst verkleinen. Glas is een van die gaten.
Van het gas af, betekend je oude gas gestookte CV ketel afdanken. Om een warmtepomp (haalt warmte uit de lucht of grond) te gebruiken, moet je de water temperatuur in je radiatoren kunnen verlagen. De normale temperatuur bij een CV is 60-70 graden, maar moet met 55 graden ook je huis warm kunnen krijgen. Is het mogelijk met je bestaande radiatoren de temperatuur te verlagen en toch comfortabel warm te blijven bij -10 graden buiten temperatuur, dan ben je al een eind op weg. Niet alles hoeft dan direct vervangen te worden.
Mijn situatie is een gasgestookte Intergas HR36eco CV ketel (3 jaar oud) en een standaard radiatoren installatie. Ik heb op de grootste radiator in de woonkamer ventilatoren gezet om de warmte sneller te verspreiden en ben gezakt naar 56 graden. De achterkant van deze radiator is bekleed met zilver TonZon radiator folie om maximaal warmte verlies op de gevel te voorkomen. De muur voelt echt kouder aan. Een hybride warmtepomp (met CV ketel als backup) kan dit aan zonder direct een vloerverwarming te installeren.
Handige tools om te gebruiken, meten is weten: Laser digitale temperatuur meter. Hiermee kun je in en uitgangs water temperatuur van je radiator meten. Waterzijdig inregelen van de installatie geeft al een beter rendement.
Een extra informatie blog is van Joost de Vree
In het volgende deel het stappen plan.
Revit 3D models in VR
To watch 3D models in VR you need a VR Headset. A thettered headset like a HTC vive or HP Reverb G2 are direct connected to the pc with Revit installed. use Enscape or Vred to watch in VR. These headsets are more expensive thean a Oculus Quest2 standalone headset.
Using a Quest it’s posible to connect your PC in the same network segment over WiFi. You are totaly free to move and can sit everywhere. Connect a bluetooth keyboard and mouse to the headset. The Quest can connect with VRdesktop. On the PC runs the streamer application from VRdesktop. Choose an envirionment in VRdesktop and you see the real desktop from the physical PC. Even the mouse is working!
An drawing opend in Revit is also opend in Enscape as a plugin for Revit. Enscape makes a rendering in VR. Choose the headset and SteamVR is opening.
The file in Revit is a demo from HvA (Hogeschool van Amsterdam) thanks Richard de Nier, BIM consultant.
Revit 2022 and Enscape 3.0 are 14 day trial versions.
16:9 video in Quest2
Normal video recording in Oculus Quest is a square format. If you want to produce 16:9 format videos, run several scripts in SideQuest. (link: https://sidequestvr.com/ )
Install SideQuest on your PC and set Oculus Quest in Developer mode. After connecting your Quest to the PC, run an custom ADB command:
adb shell setprop debug.oculus.capture.width 1920
adb shell setprop debug.oculus.capture.height 1080
adb shell setprop debug.oculus.capture.bitrate 10000000
adb shell setprop debug.oculus.foveation.level 0
adb shell setprop debug.oculus.capture.fps 60
One by one is a lot of work so al together:
adb shell “setprop debug.oculus.capture.width 1920 && setprop debug.oculus.capture.height 1080 && setprop debug.oculus.capture.bitrate 10000000 && setprop debug.oculus.foveation.level 0 && setprop debug.oculus.capture.fps 60”
Copy and Ctrl-V in the command line (paste doesn’t work) and click RUN COMMAND.
If the headset is turn off, the settings are back to square video!
Reiger verjagen
Sinds een paar dagen zie ik geen goudvissen meer. M’n drie Koi’s zijn wel te zien. Er zitten ook grote goudvissen in de vijver. We zien een reiger op het dak van de achterburen. Loopt een beetje over de nok. Later zie ik hem in de tuin en vliegt ie weg met een kikker. Daar heb ik genoeg van, maar hij moet niet door krijgen dat er meer is. Wegjagen helpt niet.
We zitten in de tuin en de reiger komt rond 6 uur weer aanvliegen. we worden al paranoide als we een schaduw zien. De reiger komt van de nok naar de dakkapel van de achter buren en gaat op de rand zitten. De volgende stap is afdalen naar het dak van de overkapping van de achterburen. Dan loopt ie langzaam over de schutting. Wij zitten muisstil in de tuin om te kijken wat hij gaat doen. Geen 4 meter afstand en ziet ons dus niet als gevaar.
Even later zitten we binnen en zien we hem wegvliegen met een goudvis. Weggepikt bij het riet. Waarschijnlijk zijn de goudvissen toch aan het paren tussen het riet en dus zichtbaar. Wat te doen? Ik lees dat niets helpt maar visdraden spannen over de tuin het landen kan bemoeilijken. Ik span een paar draden aan de achterkant, zodat er niet makkelijk vanaf de achterschutting in de tuin geland kan worden.
Ik zet ook een 180 graden camera aan ‘s nachts op 5 sec timelapse. Op de beelden zie ik net na zonsopgang (ca. 5.30) de reiger weer komen en weer bij de riet kraag een dikke rode goudvis pakken. Hap slik weg. daarna vliegt hij weer weg. Op deze plek zijn geen visdraden gespanen. Alleen rond de vijver, maar dat helpt dus niets.
Er zit maar 1 ding op: een net spannen over de vijver. Niet zo mooi, maar het kan niet anders. Ook over de hele tuin visdraad met 15 kg trekkracht gespannen om de 60 cm. Weer een timelapse opname gemaakt. Op deze opname zie je, dat de reiger niet meer via het vaste patroon op de schutting gaat zitten. Je ziet hem over de schutting rondlopen en uit eindelijk via een paal toch op de grond weet te komen. Daar loopt ie om de vijver en kan niet bij het water. Vliegt later weer weg. Ik denk wel een uur is hij in de tuin geweest.
Ik ga nog wat spijkers op de paal zetten en maak nog een paar keer een timelapse. Als ik een paar dagen geen reiger bezoek heb ‘s morgens vroeg, dan ga we de goede kant op.
Update 7-6
5 nachten een timelapse gemaakt en geen reiger meer ‘s morgens vroeg. Een enkele keer ‘s avonds nog wel eens gezien op de nok van het dak, maar na een 10 min. weer gevlogen.
F1 2020 in VR
- Wireless met VRdesktop
Je kunt simracen op een monitor, maar die is vaak te klein. Wat als je achter het forcefeedback stuur zit en voor je neus een mega gekromt scherm? Dat kan met een VR bril op.
Met de Oculus Quest2 op WiFi in hetzelfde netwerk als de PC (ik heb een dubbele netwerkkaart die ik om beurten disable of enable) kan een verbinding worden gemaakt met de App VRdesktop naar de PC. De achtergrond op zwart en een zo groot mogelijk desktop scherm. Een beetje gekromt. Dit scherm zet je recht voor je en zo dicht mogelijk bij. Je kunt nu vrij bewegen met je hoofd en toch lijkt het of je in de cockpit zit. Ik had geen last van motion sickness.
Zie deze opname Direct in de Quest2. (instellingen via sideQuest op wide gezet, anders krijg je standaard een vierkante opname.)
2. Kan het ook in VR?
Ik heb een HP Reverb G2 met hoge resolutie, die direct aan de PC is gekoppeld. Als je de applicatie vorpX installeerd, dan kan deze van gewone 2D games een 3D VR game maken. Een ander klein programmaatje (OpenTrack) zorgt ervoor, dat je je hoofd ook een beetje heen en weer kunt bewegen (je kunt dus om de halo heenkijken). Als je TrackIr aanzet in de game (camera settings) werkt het nu ook zonder OpenTrack! Terwijl op het computerscherm het gewone beeld is te zien, is in de VR headset de game in VR. Je zit echt in de cockpit en kan om je heen kijken! Echter afhankelijk van de instellingen kun je wel last krijgen van motion sickness. De refreshrate en FPS moeten zo hoog mogelijk staan. Mijn GTX 1660i is niet de beste kaart, dus dit is net/net niet genoeg. Als de bewegingen niet goed meegaan, moeten je hersenen te veel compenseren, waardoor een misselijkheid op de loer ligt.
Met de Quest kan het ook. De Quest moet dan met een USB3 kabel aan de PC hangen. (in de laatste versie v29 kan dat ook wireless met de WirelessLink setting aan.
Mijn beste ervaring is de eerste configuratie tot nu toe.
Link naar video van Tyriel Wood
Eerste VR App in App Lab
Als je met VR bezig bent en dan vooral geïnteresseerd in handtracking op de Oculus Quest, wordt het tijd om eens diep in de materie te duiken. Hoe maak ik zelf een VR app?
In 2015 heb ik al eens een VR/AR masterclass gedaan om meer te weten te komen hoe je een VR/AR experience moet aanpakken. Storytelling en hoe krijg je iemand mee in wat je laat ervaren. Bijvoorbeeld met geluid de aandacht trekken of de rendering beperken met een klein lichtje bijv. van een kaars. Alleen het verlichte deel is dan gerendered en dat scheelt performance, maar ook de focus.
Sinds mijn hernieuwde contact met de sint Maartens Kliniek in Nijmegen, ben ik een handtracking demo app gaan maken voor de Quest. In 2018 heb ik meegewerkt aan een VR4REHAB hackaton bij de sint Maartens Kliniek om VR in te zetten voor revalidatie. De vraag was toen aan het team waar ik zat: Is het mogelijk een VR app te ontwikkelen waar kinderen uit de piratengroep thuis met vriendjes kunnen blijven oefenen. Een goeie continuering van de revalidatie verhoogd enorm de kans om later een normaal leven met de disfunctionerende hand en arm te hebben. Door een hersenbeschadiging (cerebrale parese) is de hand / arm aangedaan. De kinderen oefenen in een piraten pak en revalideren in spelvorm.
In december 2020 heb ik een mogelijke methode gedemonstreerd om op een veilige manier remote te kunnen werken in VR. Daarnaast ben ik begonnen met studeren op het bouwen van een revalidatie spel voor de Oculus Quest. Het doel was handtracking te gebruiken omdat de controllers vaak te groot zijn voor de kinderen. Daarnaast hebben ze ook last van de aangedane hand. Het bedienen van de knoppen is dan lastig.
Na ca. 8 weken studie en bouwen/testen, is het gelukt om een app te bouwen, waar met handtracking ballen, kanonskogels en met blokken kan worden gewerkt. Het wisselen van de scenes gebeurd met pushbuttons en kan zonder het gebruik van controllers worden gedaan. Het heeft mij een hoop inzicht gegeven wat nodig is om je idee om te zetten in een VR app. Handtracking staat nog in de kinderschoenen, maar heeft een grote potentie. Het maakt het werken in VR een stuk natuurlijker.
De eerste versie wacht nu op publishing van Oculus App Lab om op een eenvoudige manier te installeren op de Quest. De demo app is gratis te installeren wanneer de validatie voltooid is:
https://www.oculus.com/experiences/quest/4266350876708239/
Ik blijf verder ontwikkelen, want terugkoppeling is ook iets wat een fysiotherapeut graag wil hebben. Je wilt ook de progressie kunnen meten.
Wat ben ik te weten gekomen in dit project?
- Wat is de ervaring van kinderen en therapeuten in een gedeelde VR wereld
- Bouwen van de app in Unity
- Programmeren in C# voor Unity, ook bestaande scripts gebruiken en ombouwen.
- Handtracking gebruiken met behulp van derden tools
- Gebruik van Oculus App Lab en de eisen die aan een App worden gesteld.
- Android Studio om de app te maken met de juiste rechten.
- Door het validatie proces van Oculus komen.
Met dank aan de de tutorials van Tony SkarredGhost met z’n Unity Cube https://skarredghost.com/2021/03/24/unity-unwanted-audio-permissions-app-lab/
Update mei
De app is online in de App Lab store! Dankzij een aanpassing volgens de leasons learned van Tony heb ik de rechten op de mircofoon aangepast in de androidmanifest file. Export de build naar een map en open deze met androidstudio. Wijzig de androidmanifest (delete de rechten op microfoon) en Rebuild de apk. (ook de juiste vertificaat store instellen!)
de App is te vinden in de Oculus App Lab store :