Deel 2 – Stappenplan van het project

Meten is weten zei ik al in het vorige blog. Weet wat je aan energie verbruikt. Een goed inzicht van je verbruik krijg je door een historie op te bouwen. Heb je nog geen slimme meter, vraag deze dan vervroegd aan. Ik heb een P1 meter van HomeWizard aan de meter hangen, die realtime via WiFi een grafiek van je stroom en gas verbruik op je telefoon weer geeft. Met een abonnement wordt data jaren bewaard en is ook een export in csv te maken. Mijn CV ketel heeft een app, die ook de bedrijfsuren geeft. Het warm tapwater uren is ook te zien. Bij mij is dat ca. 13% van het gasverbruik.

Dus wat wil je weten:

  • Gasverbruik
  • Electragebruik
  • Opbrengst zonnepanelen, terug levering.
  • Waterverbruik, aandeel warmwater.
  • CV water temperatuur
  • Oppervlaktes van begane grond vloer, muren, ramen.

Onderzoek ook de subsidies via RVO.nl . Je moet bijv. minimaal twee isolatiemaatregelen uit laten voeren door een erkend bedrijf. Er zit 9% BTW op manuren i.p.v. 21%.

De grootste uitdaging in verduurzaming van een bestaand huis, is dat alles met elkaar verbonden is. Als je het ene doet, moet ook het andere en als je dit niet doet, heeft dat ook geen zin. Dan heb je nog het rendement van de investering. Heb je geld genoeg en ben je niet milieubewust bezig, dan is het heel erg veel moeite voor een relatief kleine besparing. Het is een wankel evenwicht.

Nu de subsidies in ISDE regeling worden verhoogd, wordt het iets makkelijker om een goeie business case te krijgen. Een beetje bewustwording van de energietransitie en milieu helpt natuurlijk ook. Als je de CO2 uitstoot wilt helpen verminderen, zul je dus moeten verminderen. De eerste stap is isoleren om het energieverbruik op verwarming te verminderen. Vloer, muur en dakisolatie. De volgende stap is het verwarmingssysteem onder de loep te nemen. Warmte pompen halen de warmte uit de lucht of grond. Nadeel is dat er maar ca. 55 graden warmwater wordt gemaakt. Gevolg is dat je dus ook een lage temperatuur CV installatie moet aanleggen. Vloerverwarming, andere radiatoren. Ander kostbaar gevolg is, dat je ook je vloer(-bedekking) moet vervangen. Test een week met 50 graden CV temp. kun je het warm krijgen, dan kan een warmtepomp ook.

Om water te besparen zijn er momenteel systemen om het bad en douche water te recyclen en de warmte terug te winnen. Hydraloop is een soort regenton voor binnen. Een douche die het water hergebruikt is van Upfallshower. Beide Nederlandse uitvindingen.

Om de opbrengst van zonnepanelen volledig zelf te gebruiken (afbouw van salderingsregeling in 2023), moet je de opgewekte stroom opslaan in een thuis accu. ’s Avonds kun je de stroom die over is, wat je anders zou terugleveren, weer zelf gebruiken voor verlichting.

Stappenplan:

  1. Isoleren vloer, muren, dak en ramen.
  2. Verwarmen door warmtepomp en eventueel aangevuld met electrische panelen.
  3. Eigen stroom voorziening met zonnepanelen. Thuis accu.
  4. Waterbesparing, zowel warm als spoel.
  5. Electrische auto voor reizen en als thuisaccu.

Volgende blog gaat over stap 1

Een verduurzamings project bedenken voor je eigen huis

Omdat ik mijn huis wil verduurzamen en daardoor ook een lagere / geen energierekening wil krijgen, ben ik een projectplan gaan schrijven om dit voor elkaar te krijgen. Waar begin je en wat is de impact en wat levert dat op?

in deze serie zal ik proberen de stappen die ik neem te delen.

Deel 1

Een verduurzamings project bedenken voor je eigen huis.

In 2030 wil het kabinet 55% minder CO2 uitstoot realiseren. Hiervoor zullen ook de bestaande huizen van het gas af moeten en worden verwarmd met duurzaam opgewekte energie.

Dat betekend een hoop aanpassingen in de bestaande woningen. Nieuwbouw is een stuk eenvoudiger, daar kun je op ontwerpen. Bestaande woningen zijn met een heel andere gedachten gang gebouwd. Ideeën van toen werken nog steeds, maar door het andere gebruik van ruimtes, worden ook andere eisen gesteld. Om te beginnen zul je een “warmere jas” om je huis moeten hangen. Hoe snel een emmer water leeg loopt, hangt af van het aantal gaatjes en hoe groot die zijn. Dit is net zo bij het vasthouden van warmte. De gaten in je huis moet je dus verminderen en op z’n minst verkleinen. Glas is een van die gaten.

Van het gas af, betekend je oude gas gestookte CV ketel afdanken. Om een warmtepomp (haalt warmte uit de lucht of grond) te gebruiken, moet je de water temperatuur in je radiatoren kunnen verlagen. De normale temperatuur bij een CV is 60-70 graden, maar moet met 55 graden ook je huis warm kunnen krijgen. Is het mogelijk met je bestaande radiatoren de temperatuur te verlagen en toch comfortabel warm te blijven bij -10 graden buiten temperatuur, dan ben je al een eind op weg. Niet alles hoeft dan direct vervangen te worden.

Mijn situatie is een gasgestookte Intergas HR36eco CV ketel (3 jaar oud) en een standaard radiatoren installatie. Ik heb op de grootste radiator in de woonkamer ventilatoren gezet om de warmte sneller te verspreiden en ben gezakt naar 56 graden. De achterkant van deze radiator is bekleed met zilver TonZon radiator folie om maximaal warmte verlies op de gevel te voorkomen. De muur voelt echt kouder aan. Een hybride warmtepomp (met CV ketel als backup) kan dit aan zonder direct een vloerverwarming te installeren.

Handige tools om te gebruiken, meten is weten: Laser digitale temperatuur meter. Hiermee kun je in en uitgangs water temperatuur van je radiator meten. Waterzijdig inregelen van de installatie geeft al een beter rendement.

Een extra informatie blog is van Joost de Vree

In het volgende deel het stappen plan.

Stand van VR/AR okt 2018

Vorig jaar hield ik een presentatie op NLVMUG UserCON2017 met de stelling is VR ready voor het datacenter. Ik gaf een klein overzicht van de stand van zaken over hardware op dat moment en wat de beperkingen waren. Uiteindelijk zei ik dat de software in de Cloud kan draaien, maar een directe koppeling van een highend HDM een latency probleem zou geven.

Voor de duidelijkheid nog even de betekenis van de afkortingen:            

HDM  Head Mounted Display
PPI pixels per inch (meer is beter)
FOV Field of View (breedte gezichtsveld) groter is beter
 IPD   Pupil Distance
6DoF 6 Degrees of Freedom, 6 richtingen, ook in de ruimte
3DoF 3 Degrees of Freedom, 3 richtingen zoals bij 360 video
Latency  Vertraging op de connectie
EyeTracking Pupil wordt gevolg t.b.v. rendering of meten waar je naar kijkt. Dit zal rekenkracht reduceren en daarmee data overdracht
SDE Screen Door Effect, afstand tussen de pixels, zodat er licht tussendoor komt bij LCD schermen. (Bekijk eens je telefoonscherm met een vergrootglas)

Nu een update van wat er nu beschikbaar is en wat er gaat komen. Ik gaf aan dat er een paar belangrijke hardware optimalisaties moesten komen op wat er toen beschikbaar was. Dat was de FOV (Field of View) die nu 100-110°graden is terwijl het normale zicht wat we hebben ca. 190° is. Verder de pixeldichtheid ppi met de resolutie van het scherm, hoe hoger hoe beter. Derde punt is of je een zware pc nodig hebt om de Headset op aan te sluiten of dat de headset AllinOne is, dus alle techniek in de bril.

Vandaag de dag zijn er nieuwe HMD (Head Mounted Displays) op de markt gekomen, maar ook nieuwe snellere videokaarten van nVIDIA. Was de snelste 1080ti (€ 850,-) , nu is er de 2080ti (€ 1350,-).

MSI 1080ti

                                                                 2080ti met realtime raytracing.

Daarnaast zijn er AllinOne headsets gekomen als de Oculus-GO en telefoons met OLED en grote schermen voor in een losse VR bril. Daarover later meer. Van best naar minder.

StarVR

Beste Headset was toen de StarVR. Deze is door IMAX geadopteerd om een highend VR beleving te krijgen. Een FOV van 210°, OLED schermen van hoge kwaliteit en 90 Hz refreshrate met auto IPD (pupil afstand). Helaas was die niet voor de consumenten markt beschikbaar en anders gigantisch duur. Nu is er een nieuwe versie: de StarVR One. Beschikbaar voor de kapitaalkrachtige consument, hoewel er geen prijs beschikbaar is, zul je daar waarschijnlijk wel een middenklasse auto voor kunnen kopen. FOV van 210° breed en 130° hoog, eyetracking om precies het deel waar je naar kijkt in hoge resolutie te laten zien, wat enorm in data zal schelen. Elk OLED scherm per oog wordt aan een eigen video kaart aangesloten. Dat zegt iets over de pc die er achter zit!

Update 09-01-2019

Helaas is de ontwikkeling stop gezet van de StarVR One eind vorig jaar. Waarschijnlijk zal dit het eind inluiden van de HDM. Ook heeft IMAX besloten de locaties met de StarVR te sluiten.

Pimax

OK stapje terug dan naar de gewonere consument: de Pimax ‘8k’ en ‘5k’. Ik richt me even op de ‘5k’. De headset van Pimax heeft ook een super FOV van 200°, maar heeft een LCD scherm. De lenzen geven een beeld wat voor games erg goed is. Omdat de LCD aangelicht moet worden, zal er in donkere scenes, zoals bij horror games in donkere ruimtes, altijd een grijzig beeld zijn. Het is niet als bij OLED uit is echt zwart. Bij LCD zal er altijd wat achtergrond licht doorkomen, waardoor het donker grijs wordt. De prijs zal ergens boven de € 1000,- voor de ‘8k’ uitkomen. De ‘8k’ variant heeft een hogere resolutie, maar heeft ook een stevige video kaart nodig. De verschillende videobloggers zijn wild enthousiast. Eén keer met een FOV van 200° een game gespeeld en de gewone headsets met 110° is een stap terug. Richtprijs $ 699,- voor de ‘5k’.

2560 × 1440 px (QHD) per eye, FOV 200°

update 09-01-2019

De pimax wordt eindelijk geleverd aan de backers. Op de CES 2019 is de versie met OLED schermen gepresenteerd. YouTubers als Sebastian Ang is razend enthousiast (MRTV) Dit is de beste na de StarVR wat voor consumenten te koop is.

Oculus

Voor games wil je een headset met controllers met een 6DoF (6 graden van vrijheid). In september heeft Oculus de Oculus Quest aangekondigd voor $ 399,- en die is voorjaar 2019 beschikbaar. OLED schermen, 6DoF, IPD (oog afstand in te stellen) en twee touch controllers. En dat alles Wireless, dus een AllinOne zonder PC. Dit wordt een betaalbare game headset voor de massa.

De Oculus-GO die nu beschikbaar is, is ook een AllinOne headset met OLED, maar is 3DoF (projectie zit vast aan je hoofd) en heeft alleen een controler om het menu aan te sturen. Er kan in een persoonlijke bioscoop naar YouTube worden gekeken. Goed voor 360° video en simpele games. De Oculus GO is er in twee smaken wat betreft de opslag: 32 GB voor €229,- en 64 GB voor ca. € 264,- de games kun je op de headset plaatsen.

 

Smart Phones

Samsung Note9 heeft een groot OLED scherm en past in een Samsung Gear bril. Ook dit is dan een AllinOne geworden.

Schermgrootte 6.4 inch
Resolutie 2960 x 1440
Schermtype Amoled
Pixeldichtheid 514 ppi

Apple XS MAX is een smartphone met OLED scherm. Deze moet in een losse VR bril (bijv. de Zeiss VR OnePlus) worden geplaatst om ook als AllinOne te werken.

Schermgrootte 6.5 inch
Resolutie 2688 x 1242
Schermtype Super Amoled
Pixeldichtheid 458 ppi

3D 360° Filmcamera’s

Op het Facebook event waar de Oculus Quest is gelanceerd, werd ook de nieuwe 3D 360°camera Manifold getoond. De beelden die de camera levert, zijn zelfs met 6DoF te zien. Voorwerpen in de diepte bewegen als je iets opzij stapt. Dit is wat we in het echt ook ervaren. De intensiteit van de beleving is zo vele malen groter. Zeker geen consumenten camera.

    

Consumenten camera zou de Sonicam kunnen zijn. 3D 360° en met spatial audio. ($3999,-)

bronnen: @Road2VR, @UPloadVR, VoodoDE VR en MRTV on YouTube, Azerty, product sites en VRDays2018.

Verhuizen in IT land moeilijk?

Na 16 jaar van een Amerikaanse provider (powweb.com) naar een Deense (one.com) overstappen, gaat dat lukken? De grootste uitdaging was een WordPress blog van 2007 overzetten, de rest was niet zo ingewikkeld. Zou alles wel goed meekomen? foto’s e.d. Na een week kan ik zeggen: het meeste werkt vandaag weer. (17 sept DNS om).

Helaas ging de 1migration tool van de wordpress niet goed. Dus die handmatig overzetten via ftp. Gelukkig heeft one.com veel HowTo’s. De juiste content importeren in de nieuwe DB en de historie van 10 jaar is weer terug.

Nog een beetje finetunen en alles is ‘up and running’, ook de mail. Alleen een andere relayserver zoeken voor mobiel verzenden.

Het kost wat testen en mailaccounts checken, maar het is te doen!

Kickstarter ervaringen. Twee uit drie. Waak voor complexiteit.

Voorjaar 2016

Soms zoek je een product wat nog niet bestaat en kom je het tegen via een Kickstarter project. Alleen is het dan nog niet te koop maar bestaat alleen het prototype. Zo kwam ik twee jaar geleden een koptelefoon tegen die mijn interesse trok. Een koptelefoon die een 3D audio biedt zoals we in het dagelijks leven ook horen. Geen stereo maar echte 3D ambisonic geluid. De geluidsbron is precies aan te wijzen, ook als je met je hoofd draait. Met een headtracking draait het geluid mee. Dus waarbij bij een gewone hoofdtelefoon het geluid niet wisselt van oor, draait bij de OSSIC X de bron wel mee.

Dolby Atmos in je koptelefoon! En een geluid wat een VR beleving zou aanvullen. Twee jaar geleden meegedaan, gebacked zoals dat heet. Levering december 2016. Dat werd maart 2017, daar kan ik wel op wachten. Netjes wekelijks een mail met de vorderingen. Leuk om je droom te volgen.

Mei 2017

Ondertussen was ik ook op zoek naar een nieuwe TV afstandsbediening, die zowel IR als radio (RF) aan kon. Mijn oude programmeerbare Philips kon alleen IR aan en met de komst van een nieuwe TV en de Ziggo Horizon werkte dat niet meer. Beide gebruiken een radio signaal. Ik vond de NEEO. Een voormalig ontwerper van B&O had deze ontwikkeld. Een Brain met App te bedienen en een Remote die er super strak uitzag, compleet met touchscreen. Vorig jaar mei ingestapt voor € 268 met levering in september 2017. Een dag later de bestelling direct weer geannuleerd! Ik had een reactie gelezen op hun blog waar de eerste backers hun gal spuugden, dat ze al twee jaar wachten en dat het maar niet opschoot. Uiteraard wel de site gevolgd, want een beter alternatief heb ik niet gevonden.

OSSIC X ging goed en had veel lovende reacties op beurzen en engineers van de Abby Road studio’s onder de indruk van de kwaliteit. De eerste serie wordt getest. NEEO had de eerste productie lopen. Dat zag er goed uit. In juni toch weer de stap gewaagd en een Brain met Remote besteld. Levering in oktober 2017. Dat was redelijk te overzien. Ossic had problemen met een mal die compleet vernieuwd moest worden i.v.m. andere hardware. De koptelefoon moest ook op een smartphone kunnen werken. Hier had bij mij een lampje moeten gaan branden!

Ondertussen was ik met VR en AR bezig en zag een Nederlands Kickstarter project van Aryzon langs komen. Een kartonnen AR bril (zoals de Cardbox voor VR) waar je smartphone in past en je op een goedkope manier een augmented reality beeld kunt projecteren. Een ontwerp van afstudeerders van de Universiteit Twente. Voor € 27 kon je daar geen buil aan vallen. Binnen vier maanden geleverd! Binnen een dag de goal gehaald en daarna laten produceren. Een laser gesneden pakket met een speciale fresnel lens.

De NEEO Remote werd uiteindelijk met nog wat financiële strubbelingen (invoerrechten kwamen er nog bij en werden niet bij de deur maar toch bij het totaal van de creditcard geïnd). Net na de Kerst 2017 geleverd in een Apple achtige doos. Strak en alles van mooi materiaal. Ik ben nog steeds super tevreden over dit product: het doet alles wat ik had verwacht. Kan alle techniek in een recept aansturen. Zelfs Sonos, Philips HUE en de Ikea TRÅDFRI. En de eerste feilloze firmware updates zijn geweest. Een aanrader!

De OSSIC X zou dit voorjaar komen (levering uitstel 1 jaar!) De eerste 220 stuks werden ingepakt en aan de testers (eerste backers) uitgeleverd. Kleine App aanpassingen zouden dan de levering aan de rest meegenomen kunnen worden. Ik las in januari een recensie van een backer die bij OSSIC was geweest een demo had gekregen. Hij beschreef waarom het mis ging met de ontwikkeling. Ze waren ingegaan op de vraag van backers of de koptelefoon ook zou kunnen werken op een smartphone. Daar was de ellende begonnen, alle techniek moet nu in de koptelefoon komen, waar die eerst op de computer werd afgehandeld. Grotere processor (32 cores!) en dus ook grotere batterij moesten in de behuizing. Dat koste een nieuwe mal. De complexiteit knalde omhoog. De backer was overigens wel enthousiast. Ik was overigens niet van plan een film met Dolby Atmos op een iPhone te kijken. Ik wilde vooral een aansluiting op de AV Receiver, maar dat kon dan alleen via een laptop vanwege de audio processing.

2018

Na de laatste mail van OSSIC  in januari over de verzending van de 220 stuks prachtige koptelefoons werd het stil. Op de blogs zag je al heftige commentaren verschijnen waarom er geen info meer kwam, met als resultaat een laatste update 59, afgelopen zaterdag 19 mei. A Very Sad Goodbye. Het was een verklaring dat er een mooi product was, maar het geld op en de rest werd niet meer geleverd. Er was geen funding meer voor massa productie. M.a.w. hartelijk dank voor het vertrouwen, maar we stoppen ermee.

Drie Kickstarter projecten, de Nederlandse Aryzon snel en geslaagd, de Zwitserse NEEO toch nog perfect geleverd en de Amerikaanse OSSIC X 3D sublieme headphone met het eind in het zicht gesneuveld. $ 329 armer maar twee jaar een ontwikkeling gevolgd. Stap je in een Kickstarter project, dan moet je een lange adem hebben. Hardware kost minstens twee jaar ontwikkeling en een massa productie kost enorm veel kapitaal. OSSIC zegt nog 2 miljoen nodig te hebben en had al 6 miljoen verstookt.

“Complexity is the most expensive component in your project”. Een quote van Nutanix, die ik inlijf.

https://www.aryzon.com/

https://www.ossic.com/

https://neeo.com/

Is AR-VR klaar voor het datacenter?

Onlangs heb ik op de NLVMUG 2017 in Den Bosch een presentatie gegeven. In mijn presentatie stond de vraag centraal: Is AR/VR klaar voor het datacenter?

De ontwikkelingen.

Al een paar jaar volg ik de ontwikkelingen VR. Ik heb mij vorig jaar meer verdiept in AR en VR. In 2001 was ik ook een pionier met VMware virtualisatie, nu groeit mijn interesse in de VR revolutie. Ik bezoek nu regelmatig de meetups op de VRbase in Amsterdam. Onlangs heb ik een masterclass AR en VR storytelling gevolgd bij LavaLab in Amsterdam om meer te weten te komen hoe een AR/VR toepassing gemaakt wordt. Leuk was ook te zien wie zich daar mee bezig houden. In ieder geval mensen die in een inspirerende omgeving willen werken. Passie is alles.

Wat is ook alweer AR en VR? en wat heb je daarbij nodig aan hardware.

Augmented Reality is de werkelijke wereld waaraan een digitale projectie aan toegevoegd wordt, terwijl een Virtual Reality wereld een gesloten wereld is. Er is hier juist geen contact met de werkelijke wereld om je heen.

Ik zie duidelijke parallellen tussen AR en VR en toen ik begon met VMware virtualisatie. Ook toen waren we pioniers waar van velen dachten: dat gaat niets worden. Er moesten 15 jaar overheen gaan om virtuele machines heel normaal te vinden. De VR wereld zit ook in de begin fase en zie je ook scepsis.

De grootste hobbel is dat je veel dure spullen moet hebben om de juiste ervaring te beleven. De goedkope alternatieven zijn meer kinderspeelgoed. Head Mounted Display’s en de daarbij behorende PC is kostbaar, 360 3D camera’s zijn kostbaar, een optimale smartphone met HDM is kostbaar. Voor de consument is een instap van € 1000,- nog te veel. Alleen de hardcore gamers hebben al flink geïnvesteerd.

In dit blog neem ik u mee waarom ik zie dat de ontwikkeltoekomst in het datacenter kan liggen. Alle content die gemaakt moet worden is grafisch en rekenintensief. Dat kan op een lokale machine, maar het delen van de power van het datacenter is handig. Een virtuele machine mij heeft gered tijdens de masterclass AR/VR.

iPhone miskoop?

Jasper Brekelmans laat zien dat met de Hololens dans kan worden bestudeert. De danseres kan zichzelf zien en kan haar eigen bewegingen corrigeren. De snelheid van ontwikkeling van tracking van het lichaam is enorm. Elke maand is er wel weer een nieuwe toepassing. Handbewegingen in games gecombineerd met de realiteit. AR en VR zal de grootste impact hebben op de trainingsmarkt. Denk hierbij aan het oefenen van medische operaties en het bedienen van gevaarlijke machines.

Ook de hardware ontwikkeld zich razend snel. Herkend u zich in de hoeveelheid afstandsbedieningen die u ongetwijfeld heeft? Wat eerst mooi met elkaar werkte bestaat opeens uit een aantal dingen die niet meer samen werken. Infrarood was de standaard en nu komt RF steeds meer in gebruik.

Hardware en technieken worden soms los van elkaar ontwikkeld en de samenhang is er niet. Vorig jaar dacht ik, dat ik met mijn nieuwe iPhone 6s de eerste stap naar Apple, voorlopig vooruit kon. Prima smartphone maar kort daarna werd ik door AR en VR gegrepen en bleek dat mijn telefoonscherm niet voldoet voor een HMD. Je ziet duidelijk de pixels. De S7 van Samsung was veel beter met z’n OLED scherm. De kwaliteit is voor de instap in de consumentenmarkt al erg goed en wordt ook professioneel al omarmt. O.a. de The VR Cinema van Samhoud gebruikt hem.

28 maart 2017 wordt de nieuwe S8 gelanceerd met een nog beter scherm (misschien 4K OLED?). Er gaan geruchten dat Apple nu ook een OLED scherm van LG in de nieuwe iPhone8 gaat zetten. Apple doet nu nog niets met AR en VR, maar gaat waarschijnlijk op AR inzetten. Samenwerking met een Israëlisch bedrijf wijst hierop.

Belangrijke vraag is natuurlijk hoe bereik ik het grote publiek? Als je naar de adoptie van 3D TV kijkt gaat dat moeizaam. Die is al weer op z’n retour.

Mijn ervaring is, dat van mijn Youtube films in 2D en 3D, er maar 10% naar 3D gekeken wordt. Met de 360 graden film is dat al veel moeilijker. Dat kan alleen met een HMD een intense beleving geven en dan moet je eigenlijk ook nog eens in 3D Highend gefilmd zijn. Je hebt dus de juiste content nodig en ook nog eens de beste hardware. Net als ik met mijn telefoon: kies je net het verkeerde, dan baal je als een stekker. Professionele 360 3D camera’s en storytelling technieken. Alles is anders en moet opnieuw worden uitgevonden.

Hoe krijg je de beste 360 film bij het publiek? Uploaden naar Youtube of Facebook of via een App zoals JauntVR.

Parrallel met virtualisatie.

Herkennen we dat van virtualisatie? Tekortkomingen zijn net de verkeerde hardware gekocht. Hebben we wel de goede spullen, dan is er weer motion sickness. De reactie van Mathijs van Nieuwkerk met zijn virtuele achtbaan ervaring op de Oculus? Je hersenen denken dat je beweegt maar je lichaam beantwoord dat niet. Er is onbalans. Sixflags heeft de achtbaan uitgebreid met VR. Dat is in overeenstemming met de beweging en geeft een intense VR beleving.

Er zijn nu verschillende HDM’s op de markt voor AR en VR. Ik noem de Hololens en Meta2 voor AR en de Oculus Rift en HTC Vive voor VR. Grote koekblikken op je hoofd. Als we een 3D bril al niet opzetten, waarom dan wel een HDM? Wat zijn de nog te nemen horden? Misschien wel het belangrijkste is de duur van kijken. Nu nog maar 8-10 min. De beste kwaliteit schermen zijn nodig, hoge pixel dichtheid, grotere FOV (field of view), meer bewegingsvrijheid, meer draagcomfort enz. zijn nodig om AR/VR groots te omarmen.

Hierom moet de pixeldichtheid zo groot mogelijk zijn: je telefoonscherm wordt nog eens gehalveerd om per oog een beeld te vormen. Het ecosysteem moet worden opgebouwd. IMAX heeft 50 miljoen in de VR bril van StarVR (210 FOV) gestoken en onlangs de eerste VR bioscoop in Los Angeles geopend.

Masterclass AR project op virtuele desktop.

Een AR project, wat ik gemaakt heb in de masterclass AR/VR bij LavaLab, heb ik op een virtuele machine gemaakt. Ik ben die masterclass gaan doen om ook te kijken wat voor mensen nu al in deze wereld werken. Vooral jonge mensen, draadloos werkend met Apple Macbooks en deze willen zeker niet in het standaard kantoor zitten.

Is AR en VR klaar voor het datacenter? Ja, ik zie nu al jonge starters die voor een paar tientjes een Highend desktop in de cloud huren voor een project (bijv. sixa.io ). Net zoals ik het probleem tegen kwam om de software te installeren op mijn laptop. Een cloud desktop met GPU en machtige performance hoef je niet zelf aan te schaffen.

De virtuele desktop draait op mijn homelab thuis en ik kon over een matige WiFi verbinding, waar iedereen op zat, hierop mijn project maken. Alle downloads die ik nodig had kwamen thuis veel sneller binnen dan mijn collega’s via Wifi. Zijn er ook nadelen? Ja, het VR project had een 2 Gb aan data nodig die ik dus moest uploaden van een USB stick. Dat ging niet over die slechte verbinding. Helaas was deze oefening de tweede dag en kon ik dat niet thuis al klaarzetten. Later heb ik thuis dit project nog eens overgedaan in de virtuele ontwikkel omgeving.

Je ziet dat het kan en ik heb gezien dat in deze wereld veel jonge mensen werken die soms de cloud al gebruiken voor hun werk. Jonge startups hebben vaak geen middelen om dure eigen datacenters te bouwen, terwijl ze wel zien, dat het delen van resources beter is.

Is AR/VR klaar voor het datacenter? Ik denk van wel.

De ontwikkel software kan op een virtuele machine in het datacenter draaien. Hoelang gaat het duren voor de hardware kleiner en beter wordt? Zelf denk ik nog wel een jaar of 5. Om de grote massa te bereiken, zullen de HDM’s goedkoper en beter moeten worden. De smartphone zal niet alleen meer voor telefoon en Apps worden gebruikt, maar ook als display device voor AR en VR. De AR zal naar schatting 4 keer groter worden in business dan VR. Dus een smartphone met 5G zal nodig zijn om grote hoeveelheid data aan te kunnen en tevens de roomspace te vergroten. Nauwkeurige GEO positie bepaling kan de huidige trackers in de toekomst vervangen. Digi-Capital voorspeld dat de AR/VR business naar 150 Miljard zal groeien in 2020.

Wie is er bang voor automation of IT?

Sinds ik aan een project werk waar de IT wordt geautomatiseerd, vraag ik me af: waarom gaat dit proces bij veel bedrijven eigenlijk zo langzaam? Is het voor IT-afdelingen misschien niet aantrekkelijk dat werkwijzen worden ondergebracht in een geautomatiseerd proces, dat níet door IT’ers kan worden uitgevoerd?

Steeds meer IT-taken worden aan gewone gebruikers beschikbaar gesteld via een dienstencatalogus. Door de achterliggende automatisering, kunnen we dit XaaS noemen (All as a Service). Die catalogus levert allerlei voordelen op. Denk aan userbeheer, uitrollen van testomgevingen en backupbeheer door gebruikers. Een HR-afdeling, bijvoorbeeld, kan dankzij zo’n catalogus moeiteloos de gebruikers beheren met de juiste rechten. Geen IT-afdeling die daarvoor aan te pas hoeft te komen! Ook het werk van sommige IT’ers verandert door XaaS. Zij kunnen bijvoorbeeld via een webportaal een server aanvragen om software te testen. Zo kunnen ze dus zelf hun middelen deployen. Dit werkt veel eenvoudiger dan wanneer je alles via een IT-afdeling laat lopen.

Catalogus

We zien dus een verschuiving van afzonderlijke fysieke diensten naar één geautomatiseerde dienst van softwarecomponenten. Hiervoor geldt dat alle achterliggende complexiteit is geautomatiseerd. Samen met NSX, de netwerkvirtualisatieoplossing van VMware, kan het bijbehorende netwerk ook geautomatiseerd worden uitgerold. Netwerken, loadbalancers, firewalls, servers (Windows en Linux), desktops, datastores, backup en zelfs infrastructuren; alles wordt op aanvraag geboden, vanuit een catalogus.

Angst

VMware biedt met vRealize Automation zo’n catalogus (of portal), waaronder eindeloos veel taken kunnen worden geautomatiseerd. De gebruiker krijgt zo een helder overzicht van de diensten/services en de IT-afdeling een woud aan mogelijkheden om die te vullen! En door orchestratie is bijna alles mogelijk. Zo kan er ook direct tegen API’s (Application Programming Interface) van endpoints worden geprogrammeerd. Hierdoor kunnen gebruikers diensten of services aanvragen, zonder zelf kennis van de infrastructuur te hebben of over de administratorrechten te beschikken. De vraag is: moeten IT’ers nou bang zijn dat ze zichzelf overbodig maken? Het antwoord is nee. Het gaat hier om een positieve ontwikkeling die IT’ers in staat stelt om bij te dragen aan de flexibiliteit en meerwaarde van het bedrijf. Door nieuwe diensten in workflows onder te brengen en die met herbruikbare bouwstenen te vullen, neemt de betrouwbaarheid van die IT-diensten toe. De kennis van de IT-afdeling wordt zo beschikbaar gemaakt voor alle medewerkers. Natuurlijk zullen niet alle organisaties direct gebruikmaken van deze portaloplossing, maar ze kunnen er zeker mee in aanraking komen als cloudproviders via vRealize hun clouddiensten aanbieden.

vRealize

De vernieuwde versie van vRealize Automation (versie 7) is al op VMworld 2015 gedemonstreerd en IT in de ’Dutch cloud’ zal de stap naar het ‘catalogus werken’ makkelijker te maken. Of dat nu een private cloud-datacenter is of een public datacenter, als het maar cloudready werkt. Op dit moment bouw ik een vRA7 demo-omgeving in mijn laboratorium. Eén van de grote wijzigingen is de installatieprocedure en een betere schaalbaarheid. In mijn volgende blog deel ik mijn bevindingen hierover!