Vorig jaar hield ik een presentatie op NLVMUG UserCON2017 met de stelling is VR ready voor het datacenter. Ik gaf een klein overzicht van de stand van zaken over hardware op dat moment en wat de beperkingen waren. Uiteindelijk zei ik dat de software in de Cloud kan draaien, maar een directe koppeling van een highend HDM een latency probleem zou geven.
Voor de duidelijkheid nog even de betekenis van de afkortingen:
| HDM | Head Mounted Display |
| PPI | pixels per inch (meer is beter) |
| FOV | Field of View (breedte gezichtsveld) groter is beter |
| IPD | Pupil Distance |
| 6DoF | 6 Degrees of Freedom, 6 richtingen, ook in de ruimte |
| 3DoF | 3 Degrees of Freedom, 3 richtingen zoals bij 360 video |
| Latency | Vertraging op de connectie |
| EyeTracking | Pupil wordt gevolg t.b.v. rendering of meten waar je naar kijkt. Dit zal rekenkracht reduceren en daarmee data overdracht |
| SDE | Screen Door Effect, afstand tussen de pixels, zodat er licht tussendoor komt bij LCD schermen. (Bekijk eens je telefoonscherm met een vergrootglas) |
Nu een update van wat er nu beschikbaar is en wat er gaat komen. Ik gaf aan dat er een paar belangrijke hardware optimalisaties moesten komen op wat er toen beschikbaar was. Dat was de FOV (Field of View) die nu 100-110°graden is terwijl het normale zicht wat we hebben ca. 190° is. Verder de pixeldichtheid ppi met de resolutie van het scherm, hoe hoger hoe beter. Derde punt is of je een zware pc nodig hebt om de Headset op aan te sluiten of dat de headset AllinOne is, dus alle techniek in de bril.
Vandaag de dag zijn er nieuwe HMD (Head Mounted Displays) op de markt gekomen, maar ook nieuwe snellere videokaarten van nVIDIA. Was de snelste 1080ti (€ 850,-) , nu is er de 2080ti (€ 1350,-).
MSI 1080ti
2080ti met realtime raytracing.
Daarnaast zijn er AllinOne headsets gekomen als de Oculus-GO en telefoons met OLED en grote schermen voor in een losse VR bril. Daarover later meer. Van best naar minder.
StarVR
Beste Headset was toen de StarVR. Deze is door IMAX geadopteerd om een highend VR beleving te krijgen. Een FOV van 210°, OLED schermen van hoge kwaliteit en 90 Hz refreshrate met auto IPD (pupil afstand). Helaas was die niet voor de consumenten markt beschikbaar en anders gigantisch duur. Nu is er een nieuwe versie: de StarVR One. Beschikbaar voor de kapitaalkrachtige consument, hoewel er geen prijs beschikbaar is, zul je daar waarschijnlijk wel een middenklasse auto voor kunnen kopen. FOV van 210° breed en 130° hoog, eyetracking om precies het deel waar je naar kijkt in hoge resolutie te laten zien, wat enorm in data zal schelen. Elk OLED scherm per oog wordt aan een eigen video kaart aangesloten. Dat zegt iets over de pc die er achter zit!
Update 09-01-2019
Helaas is de ontwikkeling stop gezet van de StarVR One eind vorig jaar. Waarschijnlijk zal dit het eind inluiden van de HDM. Ook heeft IMAX besloten de locaties met de StarVR te sluiten.
Pimax
OK stapje terug dan naar de gewonere consument: de Pimax ‘8k’ en ‘5k’. Ik richt me even op de ‘5k’. De headset van Pimax heeft ook een super FOV van 200°, maar heeft een LCD scherm. De lenzen geven een beeld wat voor games erg goed is. Omdat de LCD aangelicht moet worden, zal er in donkere scenes, zoals bij horror games in donkere ruimtes, altijd een grijzig beeld zijn. Het is niet als bij OLED uit is echt zwart. Bij LCD zal er altijd wat achtergrond licht doorkomen, waardoor het donker grijs wordt. De prijs zal ergens boven de € 1000,- voor de ‘8k’ uitkomen. De ‘8k’ variant heeft een hogere resolutie, maar heeft ook een stevige video kaart nodig. De verschillende videobloggers zijn wild enthousiast. Eén keer met een FOV van 200° een game gespeeld en de gewone headsets met 110° is een stap terug. Richtprijs $ 699,- voor de ‘5k’.
2560 × 1440 px (QHD) per eye, FOV 200°
update 09-01-2019
De pimax wordt eindelijk geleverd aan de backers. Op de CES 2019 is de versie met OLED schermen gepresenteerd. YouTubers als Sebastian Ang is razend enthousiast (MRTV) Dit is de beste na de StarVR wat voor consumenten te koop is.
Oculus
Voor games wil je een headset met controllers met een 6DoF (6 graden van vrijheid). In september heeft Oculus de Oculus Quest aangekondigd voor $ 399,- en die is voorjaar 2019 beschikbaar. OLED schermen, 6DoF, IPD (oog afstand in te stellen) en twee touch controllers. En dat alles Wireless, dus een AllinOne zonder PC. Dit wordt een betaalbare game headset voor de massa.
De Oculus-GO die nu beschikbaar is, is ook een AllinOne headset met OLED, maar is 3DoF (projectie zit vast aan je hoofd) en heeft alleen een controler om het menu aan te sturen. Er kan in een persoonlijke bioscoop naar YouTube worden gekeken. Goed voor 360° video en simpele games. De Oculus GO is er in twee smaken wat betreft de opslag: 32 GB voor €229,- en 64 GB voor ca. € 264,- de games kun je op de headset plaatsen.
Smart Phones
Samsung Note9 heeft een groot OLED scherm en past in een Samsung Gear bril. Ook dit is dan een AllinOne geworden.
| Schermgrootte | 6.4 inch |
| Resolutie | 2960 x 1440 |
| Schermtype | Amoled |
| Pixeldichtheid | 514 ppi |
Apple XS MAX is een smartphone met OLED scherm. Deze moet in een losse VR bril (bijv. de Zeiss VR OnePlus) worden geplaatst om ook als AllinOne te werken.
| Schermgrootte | 6.5 inch |
| Resolutie | 2688 x 1242 |
| Schermtype | Super Amoled |
| Pixeldichtheid | 458 ppi |
3D 360° Filmcamera’s
Op het Facebook event waar de Oculus Quest is gelanceerd, werd ook de nieuwe 3D 360°camera Manifold getoond. De beelden die de camera levert, zijn zelfs met 6DoF te zien. Voorwerpen in de diepte bewegen als je iets opzij stapt. Dit is wat we in het echt ook ervaren. De intensiteit van de beleving is zo vele malen groter. Zeker geen consumenten camera.
Consumenten camera zou de Sonicam kunnen zijn. 3D 360° en met spatial audio. ($3999,-)
bronnen: @Road2VR, @UPloadVR, VoodoDE VR en MRTV on YouTube, Azerty, product sites en VRDays2018.