Month: January 2022

Stap een uit het stappenplan, het isoleren van de buitenschil.

Begin eerst met het laag hangend fruit: breng tochtstrippen aan en dicht kieren. Dit geldt straks ook bij het isoleren. Kieren of geen goede aansluiting van isolatiemateriaal geeft problemen, werk nauwkeurig. Dat geld ook voor professionals, dus wees kritisch. Een warmtebeeld als bewijs van goed afgeleverd werk, zit meestal niet in de offerte.

Subsidies worden alleen onder voorwaarden uitgekeerd. Minimaal twee isolatie methoden. Dat mag ook glas (min. 8 m2) en een warmtepomp zijn. Geplaatst door een gecertificeerd bedrijf. Daarna pas de subsidie aan te vragen. (pot is 2022 nog genoeg gevuld www.rvo.nl ).

Veel informatie over R en U waarden en soorten isolatie is ook te vinden op de site van Joost de Vree https://www.joostdevree.nl/shtmls/isolatie.shtml

https://www.joostdevree.nl/shtmls/energiezuinige_woning.shtml

De isolerende jas om je huis wil je zo gelijkmatig mogelijk hebben. Als je al (matig) geïsoleerde muren hebt en oud dubbel glas, dan is het slim om eerst de isolatie waarde van je ramen naar minimaal hetzelfde als de muren te brengen. Om nog even te refereren aan de lekke emmer: de grootste gaatjes eerst dichten. Glas wordt met U waarde (warmte doorgang coëfficiënt) aangegeven. De muren in R (warmte geleidingscoëfficiënt) en dat is het omgekeerde van U. om dat om te rekenen naar R : 1/U=R dus een dubbelgals raam heeft een R waarde van 1/2,8=0,35  Een  HR++ raam heeft een R waarde van 1/1,1=0,9 en HR+++ 1/0,6=1,66 . Hoe hoger hoe beter. Dat geeft dus aan, dat een raam per m2 het grootste warmte verlies geeft. Gaan voor HR+++ glas is de beste keuze, maar vergeet niet dat het kozijn dat aan moet kunnen vanwege de dikte. Draaiende delen moeten vervangen worden. Nog een stap verder is Quadro-glas. Je kozijn moet wel 48 mm en een zware ruit kunnen behappen. R waarde is zelfs 3,3. (1/0,3=3,3) Dit is vrijwel gelijk aan een matig geïsoleerde muur met 5 cm Glaswol! Triple blijft reëler om te plaatsen in bestaand kozijn.

Een matig geïsoleerde spouwmuur heeft al een R van 1,8  Het bouwbesluit voor renovatie vereist een minimale R van 1,3 (nieuwbouw R=4,6). Hoe mooi zou het zijn als je dus naar een totaal van R=4,6 zou gaan. Je ziet op de meeste isolatie rollen in de bouwmarkt een R=4,5 staan. Dit is dus al genoeg. In een bestaand huis is dat bijna niet te realiseren zonder ook extra binnen isolatie aan te brengen. Een zolder met weinig raamoppervlak kan natuurlijk wel hoger worden geïsoleerd, dat heeft wel zin. Hoe hoger het warmte verschil binnen-buiten, hoe meer effect isolatie heeft op het warmteverlies.

Dit is ook een van de veranderende inzichten. Vroeger werd uitgegaan van een slaapkamer dat die 15 graden nodig had. Nu wil je ook daar kunnen studeren en dan zou de temperatuur naar 20 – 21 graden moeten. Het gebruik van de ruimtes is gewijzigd. Een zolder was opslag, dus moest droog zijn en vorstvrij. Vandaag worden alle ruimtes vol benut.

Nu komt de boerenlogica in beeld: moet ik geld steken in extra spouw isolatie, ook al krijg je daar 30% subsidie op, terwijl het warmteverlies t.o.v. glas niet veel verminderd? In mijn geval € 1.400,- voor een R verhoging van 1.2 door 4 cm extra EPS parels in de spouw te spuiten. Die 1000,- kan beter naar HR+++ glas. Dit is maar een voorbeeld van hoe je moet denken en je niet gek laten maken door subsidies.

Vloerisolatie is weer een ander verhaal.

Ga je vloerverwarming toepassen is extra isolatie aan te raden. Je wilt natuurlijk niet warmteverlies naar onderen hebben. Afhankelijk van de hoogte van je kruipruimte kun je luchtzakken (TonZon) onder de vloer hangen of steenwoldekens onder vloer aanbrengen. PUR spuiten ben ik geen voorstander van, ondanks dat er geen CFK’s meer mag worden uitgestoten. Is de hoogte een probleem, dan is nog te overwegen de kruipruimte uit te zuigen. Een enorme vacuüm truck voor de deur en met een dikke slang wordt zand onder de vloer weg gezogen. Of toch gelijk een mancave bouwen? Bij minder dan 50 cm is bodemisolatie mogelijk. Een laag van 20-23 cm EPS korrels of chips wordt onder de vloer gespoten. Je kunt nog steeds onder de vloer maar moet door de parels tijgeren. Helpt ook tegen optrekkend vocht. Er moet nog steeds voldoende geventileerd worden. Vochtige lucht moet weg kunnen. Iets lastiger als je onder de vloer moet, maar ja ik ben ook al geen 10 jaar onder de vloer geweest. Korrels zijn bij sloop later te recyclen, maar ja, wanneer is dat?

Dakisolatie kan van binnenuit worden aangebracht. Als er al isolatie op de dakplaten zit, moet je niet vergeten een goed klimaat vlies aan de binnenkant (net onder de gipsplaatafwerking) te plaatsen. Anders kan vocht condenseren op je dakplaat. Een praktische laag van 14-16 cm (R=6.0) minerale wol is handig. Vaak is de balklaag 16 cm en kun je dus daarover de gipsplaat afwerking schroeven. Manuren zijn altijd duurder dan een paar cm extra isolatie!

Een dakkapel plaatsen geeft extra ruimte op zolder (waarde verhogend) en is een onderdeel van de dakisolatie. De dakkapel moet wel goed geïsoleerd zijn en de ramen moeten HR+++ glas kunnen hebben. Dat wordt niet altijd standaard aangeboden. Kritisch blijven en eventueel voor HR++ glas kiezen als dat absurd veel scheelt. Een dakkapel wordt niet als onderdeel van isolatie gezien en is dus niet uit een verduurzamings bouwdepot te betalen!

Conclusie: Blijf kritisch en denk ook na over de terugverdientijd. Kun je zelf veel doen (geen subsidie mogelijk!), dan is het wel interessant. Laat je het uitvoeren, dan kan de terugverdientijd enorm oplopen.

Volgende stap is de verwarmingstechniek.

Meten is weten zei ik al in het vorige blog. Weet wat je aan energie verbruikt. Een goed inzicht van je verbruik krijg je door een historie op te bouwen. Heb je nog geen slimme meter, vraag deze dan vervroegd aan. Ik heb een P1 meter van HomeWizard aan de meter hangen, die realtime via WiFi een grafiek van je stroom en gas verbruik op je telefoon weer geeft. Met een abonnement wordt data jaren bewaard en is ook een export in csv te maken. Mijn CV ketel heeft een app, die ook de bedrijfsuren geeft. Het warm tapwater uren is ook te zien. Bij mij is dat ca. 13% van het gasverbruik.

Dus wat wil je weten:

• Gasverbruik
• Electragebruik
• Opbrengst zonnepanelen, terug levering.
• Waterverbruik, aandeel warmwater.
• CV water temperatuur
• Oppervlaktes van begane grond vloer, muren, ramen.

Onderzoek ook de subsidies via RVO.nl . Je moet bijv. minimaal twee isolatiemaatregelen uit laten voeren door een erkend bedrijf. Er zit 9% BTW op manuren i.p.v. 21%.

De grootste uitdaging in verduurzaming van een bestaand huis, is dat alles met elkaar verbonden is. Als je het ene doet, moet ook het andere en als je dit niet doet, heeft dat ook geen zin. Dan heb je nog het rendement van de investering. Heb je geld genoeg en ben je niet milieubewust bezig, dan is het heel erg veel moeite voor een relatief kleine besparing. Het is een wankel evenwicht.

Nu de subsidies in ISDE regeling worden verhoogd, wordt het iets makkelijker om een goeie business case te krijgen. Een beetje bewustwording van de energietransitie en milieu helpt natuurlijk ook. Als je de CO2 uitstoot wilt helpen verminderen, zul je dus moeten verminderen. De eerste stap is isoleren om het energieverbruik op verwarming te verminderen. Vloer, muur en dakisolatie. De volgende stap is het verwarmingssysteem onder de loep te nemen. Warmte pompen halen de warmte uit de lucht of grond. Nadeel is dat er maar ca. 55 graden warmwater wordt gemaakt. Gevolg is dat je dus ook een lage temperatuur CV installatie moet aanleggen. Vloerverwarming, andere radiatoren. Ander kostbaar gevolg is, dat je ook je vloer(-bedekking) moet vervangen. Test een week met 50 graden CV temp. kun je het warm krijgen, dan kan een warmtepomp ook.

Om water te besparen zijn er momenteel systemen om het bad en douche water te recyclen en de warmte terug te winnen. Hydraloop is een soort regenton voor binnen. Een douche die het water hergebruikt is van Upfallshower. Beide Nederlandse uitvindingen.

Om de opbrengst van zonnepanelen volledig zelf te gebruiken (afbouw van salderingsregeling in 2023), moet je de opgewekte stroom opslaan in een thuis accu. ’s Avonds kun je de stroom die over is, wat je anders zou terugleveren, weer zelf gebruiken voor verlichting.

Stappenplan:

1. Isoleren vloer, muren, dak en ramen.
2. Verwarmen door warmtepomp en eventueel aangevuld met electrische panelen.
3. Eigen stroom voorziening met zonnepanelen. Thuis accu.
4. Waterbesparing, zowel warm als spoel.
5. Electrische auto voor reizen en als thuisaccu.

Volgende blog gaat over stap 1

Omdat ik mijn huis wil verduurzamen en daardoor ook een lagere / geen energierekening wil krijgen, ben ik een projectplan gaan schrijven om dit voor elkaar te krijgen. Waar begin je en wat is de impact en wat levert dat op?

in deze serie zal ik proberen de stappen die ik neem te delen.

Deel 1

Een verduurzamings project bedenken voor je eigen huis.

In 2030 wil het kabinet 55% minder CO2 uitstoot realiseren. Hiervoor zullen ook de bestaande huizen van het gas af moeten en worden verwarmd met duurzaam opgewekte energie.

Dat betekend een hoop aanpassingen in de bestaande woningen. Nieuwbouw is een stuk eenvoudiger, daar kun je op ontwerpen. Bestaande woningen zijn met een heel andere gedachten gang gebouwd. Ideeën van toen werken nog steeds, maar door het andere gebruik van ruimtes, worden ook andere eisen gesteld. Om te beginnen zul je een “warmere jas” om je huis moeten hangen. Hoe snel een emmer water leeg loopt, hangt af van het aantal gaatjes en hoe groot die zijn. Dit is net zo bij het vasthouden van warmte. De gaten in je huis moet je dus verminderen en op z’n minst verkleinen. Glas is een van die gaten.

Van het gas af, betekend je oude gas gestookte CV ketel afdanken. Om een warmtepomp (haalt warmte uit de lucht of grond) te gebruiken, moet je de water temperatuur in je radiatoren kunnen verlagen. De normale temperatuur bij een CV is 60-70 graden, maar moet met 55 graden ook je huis warm kunnen krijgen. Is het mogelijk met je bestaande radiatoren de temperatuur te verlagen en toch comfortabel warm te blijven bij -10 graden buiten temperatuur, dan ben je al een eind op weg. Niet alles hoeft dan direct vervangen te worden.

Mijn situatie is een gasgestookte Intergas HR36eco CV ketel (3 jaar oud) en een standaard radiatoren installatie. Ik heb op de grootste radiator in de woonkamer ventilatoren gezet om de warmte sneller te verspreiden en ben gezakt naar 56 graden. De achterkant van deze radiator is bekleed met zilver TonZon radiator folie om maximaal warmte verlies op de gevel te voorkomen. De muur voelt echt kouder aan. Een hybride warmtepomp (met CV ketel als backup) kan dit aan zonder direct een vloerverwarming te installeren.

Handige tools om te gebruiken, meten is weten: Laser digitale temperatuur meter. Hiermee kun je in en uitgangs water temperatuur van je radiator meten. Waterzijdig inregelen van de installatie geeft al een beter rendement.

Een extra informatie blog is van Joost de Vree

In het volgende deel het stappen plan.